Preambuła
Kodeks etyki Teatru Zagłębia w Sosnowcu, zwany dalej „Kodeksem Etyki” wyznacza standardy postępowania, do których przestrzegania zobowiązani są pracownicy i pracownice Teatru Zagłębia, a także twórcy i twórczynie współpracujący z teatrem. Kodeks etyki jest zbiorem zasad, którymi kierują się wyżej wymienieni w miejscu pracy jak i poza nim: w relacjach z współpracownikami, kolegami, przełożonymi, zwierzchnikami, mając na względzie uniwersalne zasady współżycia społecznego i dobro Teatru. Pracownicy dążą do takiego wykonywania swoich obowiązków, aby praca na każdym stanowisku była rozwijająca i twórcza, a będąc źródłem osobistej satysfakcji jednocześnie jak najlepiej służyła rozwojowi teatru i wszelkiej działalności kulturalnej prowadzonej przez Teatr. Uznając, że instytucja kultury jest dobrem wspólnym współtworzących ją osób, przyjmujemy następujące zasady współpracy:
Wartości nadrzędne, tradycja, obyczaj [1]
1. Uszanowanie publiczności jest pierwszym obowiązkiem Teatru i jego zespołu.
2. Każda osoba biorąca udział w procesie pracy współtworzy Teatr jako miejsce wspólne i w tym sensie zajmuje równorzędną wobec innych pozycję.
3. Wszyscy pracownicy Teatru są równi pod względem godności osobistej i zawodowej.
4. Ważna jest podmiotowość każdej z osób uczestniczących w procesie pracy. Teatr dąży do wzmacniania niehierarchicznych relacji i uprawomocnienia głosu wszystkich współpracujących osób.
5. Szacunek dla własnego zawodu i własnej pracy oraz szacunek dla pracy pozostałych członków zespołu stanowi podstawę stosunków koleżeńskich pomiędzy wszystkimi pracownikami Teatru.
6. Prawa i obowiązki wszystkich pracowników Teatru oprócz stosownych aktów prawnych określają: teatralna tradycja, teatralny obyczaj i nade wszystko powinność czynienia Teatru dobrym i artystycznym.
Praworządność, obiektywizm, bezstronność, niezależność
- Pracownik Teatru w pracy zawsze działa zgodnie z zasadą praworządności, stosuje procedury wynikające z przepisów powszechnie obowiązujących oraz regulacji wewnętrznych Teatru.
- Pracownik Teatru zwraca uwagę na to, żeby wszystkie decyzje dotyczące praw innych osób lub interesów Teatru posiadały podstawę prawną, a ich treść była zgodna z obowiązującymi przepisami prawa.
- Informacje uzyskiwane w wyniku prowadzonych czynności pracownik wykorzystuje wyłącznie do celów służbowych.
- W toku podejmowania decyzji pracownik uwzględnia wszystkie istotne czynniki i przypisuje każdemu z nich należne mu znaczenie.
- Pracownik wykonuje zadania sprawnie i rzetelnie, wykorzystując w pełni posiadaną wiedzę i doświadczenie, opierając swoje działania o ustaloną, możliwie obiektywną prawdę.
Poczucie przynależności, solidarności i współdziałania
- Pracownik Teatru identyfikuje się ze swoim miejscem pracy, dąży do poznania historii Teatru, ceni fakt bycia członkiem jego zespołu i czuje więź wynikającą ze wspólnych celów.
- W stosunku do kolegów i współpracowników pracownik Teatru jest lojalny i pomocny, gotowy udzielić wsparcia, dzielić się doświadczeniem i wspólnie rozwiązywać problemy.
- Pracownicy Teatru kierują się zasadą solidarności, w myśl której naruszenie praw czy brak szacunku wobec kogokolwiek oznacza opresję wobec grupy.
Stabilizacja, bezpieczeństwo, komunikacja
- Mając na względzie podniesienie poczucia stabilności i bezpieczeństwa twórców i twórczyń Teatr przyjmuje następujące zasady zawierania umów o działania twórcze:
a) postanowienie o współpracy zawierane jest z reżyserem/reżyserką w formie pisemnej lub mailowo zaraz po obopólnym potwierdzeniu zamiaru współpracy, nie później niż 10 miesięcy przed planowaną premierą. Postanowienie powinno zawierać informacje o przybliżonej dacie premiery i zakładanej tematyce pracy. - b) umowa na realizację projektu zawierana jest z reżyserem/reżyserką najpóźniej 4 miesiące przed rozpoczęciem pracy w Teatrze. W umowie określa się budżet spektaklu, podstawowe założenia twórcze (czy spektakl jest realizacją dramatu; czy tekst powstaje przed rozpoczęciem pracy z aktorami czy wyłania się w czasie prób; jaki jest projektowany charakter środków scenicznych i języka teatralnego itd.), harmonogram realizacji projektu określający datę rozpoczęcia prób i datę premiery, a także terminy oddania kolejnych elementów dzieła. Niedotrzymanie zawartych w harmonogramie terminów skutkuje zwiększoną presją, stresem, a często naruszeniem praw pracowniczych pracowników. Jakiekolwiek zmiany w tym zakresie powinny być zgłaszane możliwie wcześnie i negocjowane z dyrekcją i zespołem Teatru.
- c) umowy z twórcami i twórczyniami, które rozpoczynają pracę przed datą rozpoczęcia prób (tekst, muzyka, projekt scenograficzny itd.) podpisywane są w momencie rozpoczęcia pracy. Pozostałe umowy z realizatorami/realizatorkami podpisywane są najpóźniej w dniu rozpoczęcia prób. Wszystkie projekty umów przedstawiane są zainteresowanym najpóźniej z miesięcznym wyprzedzeniem wobec przyjętej daty podpisania, tak aby możliwe były ewentualne negocjacje i korekty.
- Podstawą podmiotowej współpracy jest komunikacja. Wiedza na temat założeń projektu , kierunku i modelu pracy zmniejsza niebezpieczeństwo nieporozumień i poczucia wyobcowania. Teatr przyjmuje następujący model komunikacji towarzyszącej realizacji działań z zaproszonymi twórczyniami i twórcami:
a) spotkania inicjujące zespołu realizatorów i realizatorek z zespołem Teatru organizowane przed rozpoczęciem pracy, na którym omawiane są koncepcja lub kierunek poszukiwań, tematyka, proponowany model pracy, a także ogólne założenia produkcyjne i budżetowe oraz wstępny harmonogram. - b) spotkania produkcyjne z zespołem technicznym i wszystkimi osobami zaangażowanymi w produkcję, poświęcone szczegółowemu omówieniu potrzeb technicznych i założeń produkcyjnych.
c) spotkania ewaluacyjne zespołu realizatorów i realizatorek z wszystkimi osobami zaangażowanymi w realizację projektu organizowane po jego zakończeniu.
Proces komunikacji powinien obejmować wszystkie przyjęte fazy, jego realizacja może jednak przebiegać wariantowo, w zależności od zaproponowanego przez zespół realizatorów i realizatorek modelu oraz potrzeb uczestników. Zorganizowanie przyjętego procesu komunikacji jest obowiązkiem Teatru, ale jego przebieg, uwzględniający poszanowanie przyjętych wartości i zasad jest wspólną odpowiedzialnością zespołu realizatorów i realizatorek oraz zespołu Teatru.
Odpowiedzialność, kompetencja, zakaz nadużywania uprawnień
- Pracownik Teatru kompetentnie wykonuje swoje zadania, dokładając najwyższej staranności przy wypełnianiu obowiązków i realizacji założonych celów. Nie unika odpowiedzialności, ma poczucie wagi swoich słów i decyzji, jak również ich wpływu na pracę osób z którymi współpracuje, rozumie uwarunkowania w jakich funkcjonuje Teatr i stara się swoim działaniem sprostać tym wymogom.
- Pracownik Teatru ma świadomość znaczenia samokształcenia i wyzwań wynikających ze zmieniającego się świata, wprowadzania nowych technologii i rozwoju społecznego i stara się za nimi nadążać na miarę swoich możliwości i potrzeb Teatru.
- Z posiadanych uprawnień pracownik Teatru może korzystać wyłącznie dla osiągnięcia celów, dla których uprawnienia te zostały mu nadane. Pracownik nie powinien korzystać z uprawnień dla osiągnięcia celów, dla których brak jest podstawy prawnej lub które nie mogą być uzasadnione interesem Teatru lub szerzej rozumianym interesem publicznym.
- Pracownik działa bezstronnie i niezależnie, powstrzymuje się od wszystkich działań, które mogą mieć negatywny wpływ na sytuację pojedynczych osób oraz od wszelkich form faworyzowania , bez względu na motywy takiego postępowania.
- Na postępowanie pracowników Teatru, w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych nie może mieć wpływu interes osobisty lub rodzinny ani też presja różnych grup nacisku czy grup interesu, w tym presja polityczna. Pracownik Teatru nie dopuszcza do sytuacji, w której można mu zarzucić zachowanie niegodne, prywatę, kolizję w podejmowanych działaniach interesu prywatnego lub osobistego z interesem Teatru.
Kultura osobista, uprzejmość i wyrozumiałość, zakaz dyskryminacji
- Pracownik Teatru jest człowiekiem kulturalnym, umiejącym zachować się w nietypowych i stresowych sytuacjach, panującym nad emocjami, przyjaznym dla otoczenia, mającym zrozumienie dla ograniczeń życiowych/zdrowotnych innych osób, starającym się w trudnych sytuacjach podejmować dialog z oponentami, uprzejmym i otwartym na poglądy i zdania przeciwne.
- W kontaktach ze współpracownikami stara się słuchać również racji innych, zwraca uwagę lub przedstawia poglądy w sposób nie budzący agresji i nie powodujący poczucia poniżenia, umie się podporządkować i dostosować jeśli tego wymaga dobro Teatru.
- Teatr stara się niwelować przejawy nierówności i dyskryminacji zarówno w pracy w kulturze, jak i w dostępie do niej. Pragnie zatrudniać zarówno twórców, jak i twórczynie, profesjonalistów i debiutantów, osoby różnych narodowości czy wyznań, młodszych oraz starszych, bez względu na poglądy polityczne, upodobania czy uwarunkowania seksualne.
- Teatr przeciwdziałając nierówności ekonomicznej dąży do transparentności w sposobie wynagradzania i zmniejszania drastycznych czasem różnic w wysokości honorariów, jakie otrzymują twórczynie i twórcy za pracę w teatrach publicznych.
Akceptacja kontroli zarządczej
- Pracownik Teatru rozumie cele kontroli zarządczej i akceptuje je. Rozumie też, że wszystkie podejmowanie działania mają służyć właściwej realizacji celów Teatru określonych Statutem i wynikających z jego misji.
- Pracownik Teatru bierze udział we współtworzeniu kontroli zarządczej, przekazując swoim przełożonym uwagi i propozycje dotyczące jej funkcjonowania.
Postanowienia końcowe
- Przestrzeganie postanowień niniejszego Kodeksu stanowi podstawowy obowiązek pracownika Teatru.
- Za naruszenia zasad Kodeksu Pracownik ponosi odpowiedzialność porządkową i dyscyplinarną, wynikającą z prawa pracy.
- Wszyscy pracownicy Teatru zostali zapoznani z Kodeksem.
Nowo zatrudniany pracownik składa oświadczenie o zapoznaniu się z Kodeksem niezwłocznie po zawarciu umowy o pracę. Oświadczenia dołącza się do akt pracowniczych
—
[1] Cytaty zaczerpnięte ze „Wskazówek do pracy Teatru Polskiego” Kazimierza Dejmka z 02.09.1981 r.