Fot. Jeremi Astaszow
Czy myślałeś o tym, żeby zaprzyjaźnić się ze swoim wrogiem?
Nie?
Może dlatego, że trudno nam to sobie wyobrazić? A może często jest tak, że sami budujemy w sobie postawę wrogości wobec kogoś? Wobec obcych z innych miast czy kultur, znajomych ze szkoły albo z podwórka, a może kogoś z rodziny.
Przez dwa miesiące we współpracy z dziećmi przyglądaliśmy się temu, jak zachowujemy się w obecności wroga, co możemy zrobić, żeby się go nie bać i znaleźć z nim wspólny język. Szukaliśmy odpowiedzi na pytanie, jak bez przemocy rozbroić wroga.
Tak powstała instrukcja obsługi wroga. Przekonaj się, czy działa.
—
Na początku 2018 roku grupa artystów otworzyła w Teatrze Zagłębia Laboratorium Wroga – eksperyment teatralno-badawczy prowadzony we współpracy z dziećmi. Zespół przez dwa miesiące rozkładał konstrukcję wroga na części pierwsze, przyglądał się temu, w jaki sposób powstaje, jak się zachowujemy w jego obecności i co możemy zrobić, żeby się go nie bać. Grupa prowadziła badania zarówno w sosnowieckim teatrze, ale również w szkołach oraz na ulicach miasta. Celem było opracowanie instrukcji obsługi wroga.
„Wróg – instrukcja obsługi”
na podstawie książki „Wróg” Serge’a Blocha, Davide’a Caliego w tłumaczeniu Katarzyny Skalskiej (Wydawnictwo Zakamarki)
W spektaklu użyto także aktorskich improwizacji.
—
Warsztaty do spektaklu
Istnieje możliwość zamówienia warsztatu do szkoły. Spotkanie ma charakter teatralnych gier osnutych wokół tematów tolerancji i przezwyciężania uprzedzeń. Celem warsztatu pedagogiczno-teatralnego jest odkrywanie wątków poruszanych w spektaklu oraz zbliżenie do siebie rzeczywistości scenicznej i rzeczywistości odbiorcy.
Warsztat może odbyć się w szkole w uzgodnionym terminie, maksymalnie 2 tygodnie po obejrzeniu przez grupę spektaklu.
Zajęcia są prowadzone przez pedagożkę teatru.
Czas trwania: ok. 55 min. (godzina lekcyjna + przerwa)
Cena: 10 zł/os
—
Spektakl otrzymał nagrodę główną w kategorii Kultura i Multimedia XVIII edycji konkursu Świat Przyjazny Dziecku organizowanego przez Komitet Ochrony Praw Dziecka.
Twórcy
Justyna Sobczyk – reżyseria
Reżyserka, pedagożka teatru, twórczyni warszawskiego Teatru 21, w którym aktorami są osoby z zespołem Downa i autyzmem. Ukończyła pedagogikę specjalną na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, wiedzę o teatrze w Akademii Teatralnej w Warszawie oraz podyplomowe studia pedagogiki teatru na Uniwersität der Künste w Berlinie. Przez 10 lat była odpowiedzialna za rozwój pedagogiki teatru w Instytucie Teatralnym im. Z. Raszewskiego. Od 13 lat prowadzi zespół Teatru 21. Współkieruje studiami podyplomowymi Pedagogika Teatru na Uniwersytecie Warszawskim, prowadzi zajęcia na Akademii Teatralnej w Warszawie. Współpracuje z wieloma organizacjami, teatrami w obszarze inkluzywnych projektów artystyczno-społecznych. Członkini Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Laureatka nagrody Wdechy 2016 w kategorii Człowiek Roku oraz nagrody Kamyk Puzyny za działalność teatralną i pedagogiczną, łączącą sztukę i życie, twórczą oryginalność z zaangażowaniem w sprawy publiczne. Reżyserka spektakli „Teatralny Plac Zabaw Jana Dormana” (Instytut Teatralny, 2012), „Ojczyzna” ( Teatr Polski w Poznaniu, 2016), „Szewcy” (Narodowy Stary Teatr w Krakowie, 2017).
Justyna Lipko-Konieczna – dramaturgia i adaptacja
Dramaturżka, pedagożka i badaczka teatru, feministka. Absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie, ukończyła studia doktoranckie w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Współtwórczyni programu studiów Pedagogika Teatru (Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego, Instytut Kultury Polskiej UW), autorka koncepcji merytorycznej projektu Teatralny Plac Zabaw Jana Dormana oraz dramaturgii spektaklu pod tym samym tytułem w reżyserii Justyny Sobczyk (Instytut Teatralny), przywracającego pamięć o spuściźnie teatralnej wybitnego twórcy teatru dla dzieci Jana Dormana. Autorka wielu scenariuszy i sztuk teatralnych. W latach 2011-2015 dramaturżka Teatru Studio w Warszawie. Od 2012 r. dramaturżka Teatru 21, w którym aktorami są osoby z zespołem Downa i autyzmem. W teatrze tym wprowadza w obszar teorii teatru polskiego perspektywę studiów nad niepełnosprawnością. Razem z grupą współtworzyła spektakle „… i my wszyscy. Odcinek 0”, „Statek miłości. Odcinek 1”, „Upadki. Odcinek 2”, „Klauni czyli o rodzinie”. Współpracowała m. in. z Teatrem Dramatycznym w Warszawie, gdzie współtworzyła spektakle „Per Gynt. Szkice z Dramatu Henryka Ibsena”, „Klub Polski”, „Córeczki”, z Teatrem Polskim w Poznaniu („Ojczyzna”, razem z J. Sobczyk), z Nowym Teatrem w Warszawie („Indianie”), z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie („Szewcy”), Teatrem Powszechnym w Warszawie („Superspektakl”). Członkini Stowarzyszenia Pedagogów Teatru.
Sebastian Świąder – muzyka
Absolwent kulturoznawstwa w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz specjalizacji Animacja Kultury. Był uczestnikiem cyklu TISZ ANEX w Instytucie Teatralnym im. Z. Raszewskiego – pierwszego w Polsce kompleksowego szkolenia dla pedagogów teatru. Członek Zarządu Stowarzyszenia Pedagogów Teatru, z którym inicjuje i współtworzy wiele projektów pedagogiczno-teatralnych w instytucjach kultury i teatrach (m. in. we współpracy z TR Warszawa, Teatrem Dramatycznym w Wałbrzychu, Teatrem Pinokio w Łodzi). Projektuje i prowadzi warsztaty teatralne, muzyczne i performatywne dla dzieci, młodzieży, osób dorosłych i seniorów. W 2017 r. razem z Jakubem Drzastwą i Agnieszką Szymańską wygrał konkurs na koncepcję i realizację instalacji „Chodzone Haiku” na poznański festiwal dla najmłodszych „Sztuka Szuka Malucha”. Realizuje spektakle i działania na styku performansu i teatru: „W Kole” (Teatr Baj w Warszawie, 2016), „Dom” (Teatr Baj w Warszawie, 2017), „Chanuka” (Teatr 21, 2017). Od 2007 r. współtworzy Performerię Warszawy – eksperymentalną grupę performatywną. Realizuje działania etno-animacyjne razem z Kolektywem Terenowym. Współpracuje z Teatrem Węgajty/Projekt Terenowy, Stowarzyszeniem Katedra Kultury, Towarzystwem Inicjatyw Twórczych “ę” (jako członek sieci Latający Animatorzy Kultury).
Wisła Nicieja – scenografia
Scenografka, autorka kostiumów, konserwatorka dzieł sztuki. Ukończyła studia na wydziałach Scenografii oraz Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od 2014 r. współpracuje z warszawskim Teatrem 21. Jest autorką scenografii i kostiumów do spektakli: „Upadki. Odcinek 2”, „Klauni, czyli o rodzinie. Odcinek 3” oraz akcji performatywnej stworzonej dla Muzeum Historii Żydów Polskich Polin „Pesach to święto wolności” – wszystkie w reżyserii Justyny Sobczyk. Stworzyła projekty kostiumów i rekwizytów do spektakli „Indianie” (Teatr 21 i Nowy Teatr w Warszawie, reż. J. Sobczyk) oraz do „Superspektaklu”(Teatr 21 i Teatr Powszechny w Warszawie, reż. J. Sobczyk, J. Skrzywanek). Współpracowała z Operą Narodową w Warszawie, pełniąc rolę asystentki scenografa i kostiumografa przy produkcji opery „Goplana” Władysława Żeleńskiego w reż. Janusza Wiśniewskiego, która zdobyła nagrodę International Opera Award w kategorii „Dzieło odkryte na nowo”. Pracowała jako drugi scenograf na planie filmu „Gry” w reżyserii Michała Marczaka. Poza działalnością scenograficzną, jest aktywna również na polu konserwacji dzieł sztuki. Brała udział w międzynarodowych misjach konserwatorskich na terenie Afryki Północnej (Sudan oraz Egipt). Uczestniczyła także w pracach konserwatorsko-restauratorskich w Villi Alexandrine, mieszczącej Muzeum Witolda Gombrowicza w Vence (południowa Francja).
Filip Szatarski – choreografia
Gdański artysta zajmujący się badaniem obszaru szeroko pojętych sztuk tańca i teatru w ich połączeniu z muzyką i wizualiami. Jako choreograf, tancerz i dramaturg zrealizował 15 własnych spektakli, współpracując z artystami na całym świecie. Zajmuje się również realizacją choreografii i ruchu scenicznego dla teatrów dramatycznych w Polsce i za granicą (ponad 50 realizacji). Prowadzi warsztaty świadomości ciała dla profesjonalnych aktorów teatralnych. Jest laureatem stypendium Ministra Kultury, Marszałka Województwa Pomorskiego, wielokrotnym laureatem Stypendium Kulturalnego Miasta Gdańska oraz stypendium rządu japońskiego. Jako pedagog tańca uczy improwizacji i podstaw contact improvisation. W latach 2012-2017 wspólnie z Radkiem Heweltem prowadził w Austrii inicjatywę o nazwie Clever Project mającą na celu wyeliminowanie zjawiska kryzysu ze sztuki współczesnej. Występuje na scenie jako tancerz i performer. Współpracuje z muzykami, nagrywa własne utwory muzyczne.
