W dwudziestoleciu międzywojennym społeczność Żydowska stanowiła niemal jedną czwartą ogółu mieszkańców Sosnowca. Dzielnica Modrzejów, centrum miasta czy synagoga przy ulicy Dekerta były ważnymi miejscami dla społeczności żydowskiej, której losy brutalnie naznaczyła II Wojna Światowa. W 1942 roku ludność żydowską stłoczono na niewielkiej przestrzeni getta na Środuli, jednej z dzielnic Sosnowca. Samo getto istniało tylko dziesięć miesięcy nim zdecydowano o jego likwidacji i wywiezieniu przymusowych pracowników do obozów zagłady. Po getcie na Środuli nie został niemal żaden ślad. Pozostały za to relacje świadków i dokumenty, z których wyłania się obraz tragicznej historii Żydów w Sosnowcu i Zagłębiu Dąbrowskim.
Zespół Teatru Zagłębia wraz z partnerami merytorycznymi projektu Fundacją Brama Cukermana oraz I Like Zagłębie zaprasza do wspólnego odkrywania bogatej historii zagłębiowskich Żydów w cyklu wydarzeń, na który składać będą się wykłady, spacery, wystawy oraz pokazy spektaklu „Środula. Krajobraz Mausa”. Wspólnym celem wszystkich działań jest upamiętnienie 80. rocznicy likwidacji bliźniaczych gett w Sosnowcu i Będzinie, która przypada na początek sierpnia 2023 roku, oraz przywrócenie pamięci o różnorodnej kulturze ludzi, którzy – gdyby nie tragiczne wydarzenia XX wieku – byliby obecnie naszymi sąsiadami.
Ramowy plan wydarzeń jest dostępny poniżej, szczegółowe informacje dotyczące każdego wydarzenia będą publikowane w repertuarze.
Wydarzenia, które już się odbyły:
Spacer
Prowadzenie: Piotr Jakoweńko
Tajemnice Starego Sosnowca
Spacer
25 czerwca 2023
Miejsce zbiórki: Miejska Biblioteka Publiczna im. G. Daniłowskiego, Filia nr 20, ul. J. Piłsudskiego 19 (przy Rondzie im. Czesława Uznańskiego i przystanku Sosnowiec Aleja Mireckiego)
Prowadzenie: Tomek Grząślewicz
Środula. Krajobraz Mausa
Spektakl
Czas i miejsce: 14 czerwca, godz. 19.00 Teatr Zagłębia
Reżyseria: Remigiusz Brzyk
Hałat Duo
Koncert
Czas i miejsce: 14 maja, Teatr Zagłębia (górne foyer)
Występują: Aleksandra Hałat, Marcin Hałat
Prowadzenie: Tomek Grząślewicz
Niegaleria – otwarcie wystawy prac Ewy Kozery
Wernisaż wystawy
Czas i miejsce: 24 kwietnia, Teatr Zagłębia (górne foyer)
Kurator: Małgorzata Malinowska-Klimek
Środula. Krajobraz Mausa
Spektakl
Czas i miejsce: 7 i 8 stycznia, Teatr Zagłębia
Reżyseria: Remigiusz Brzyk
Ile Sosnowca jest w Mausie?
Wykład
Czas i miejsce: 30 stycznia (poniedziałek), Teatr Zagłębia (górne foyer)
Prowadzenie: Tomek Grząślewicz
Środula. Ślady pamięci
Wystawa fotografii
Czas i miejsce: od 23 stycznia do 28 lutego, Zagłębiowska Mediateka
Kuratorzy: Magdalena Boczkowska, Paweł Ptak
Środula’43
Wykład
Czas i miejsce: 20 lutego (poniedziałek), Teatr Zagłębia (na scenie)
Prowadzenie: Tomek Grząślewicz
Środula. Krajobraz Mausa
Spektakl
Czas i miejsce: 25 i 26 lutego, Teatr Zagłębia
Reżyseria: Remigiusz Brzyk
Ocaleni
Wykład
Czas i miejsce: 20 marca (poniedziałek), Teatr Zagłębia (na scenie) godz. 18.00
Prowadzenie: Tomek Grząślewicz
Środula. Krajobraz Mausa
Spektakl
Czas i miejsce: 25 i 26 marca, godz. 18.00 Teatr Zagłębia
Reżyseria: Remigiusz Brzyk
Nie damy się wysiedlić
Wykład
Czas i miejsce: 16 kwietnia (niedziela), godz. 17.00, Będzin-Kamionka, Rutki Laskier 24
Prowadzenie: Karolina Jakoweńko, Piotr Jakoweńko
Projekt „Ślady Zagłębiowskich Żydów” jest dofinansowany ze środków Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.
Partner honorowy wydarzenia: Prezydent Miasta Sosnowiec, Muzeum Getta Warszawskiego
Partnerzy merytoryczni: Fundacja Brama Cukermana, I Like Zagłębie
Partnerzy projektu: Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Sosnowcu, Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis w Katowicach, MBP Sosnowiec / Zagłębiowska Mediateka, Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki
Patronat medialny: e-teatr.pl, TVP Katowice, ilikezaglebie.pl, 41-200.pl, Kurier Miejski
Wsparcie medialne: Radio Katowice
